13.07.2015 | Sale & Marketing
Ngành thiết kế web có lẽ đang chết dần đi, bởi một lẽ nó ngày càng không phù hợp. Các website bây giờ không còn là trung tâm của Internet nữa. Muốn tồn tại và phát triển, các nhà thiết kế cần phải biết chuyển mình và đi vào những lĩnh vực mới, những thách thức mới, những hệ sinh thái mới hơn.
Thiết kế web sẽ không có tương lai - có thể với bạn đây là một tuyên bố đầy rủi ro, nhưng bài viết này sẽ giải thích lý do tại sao nó không có tương lai và những nhà thiết kế web có thể làm gì để thích ứng với sự thay đổi đó. Trong thực tế, thiết kế web đã được khai thác hết khả năng tận cùng của nó. Và hơn hết, nó cần một xu hướng tiếp cận mới hơn, đa dạng hơn.
Hãy bắt đầu tìm hiểu cái chết sắp xảy ra này với các điểm biểu hiện như sau:
Hầu hết các nội dung mà bạn nhìn thấy trên web ngày nay thường được chạy bởi một số framework hoặc dịch vụ như - WordPress, Blogger, Drupal, v.v... Các framework cung cấp cho bạn một nền tảng và một lối đi ngắn nhất giúp bạn tốn ít thời gian, kinh phí cho việc vật lộn tạo ra một trang web, mà lại có nhiều thời gian hơn để tạo nội dung.
Như một hệ quả của sự tất yếu này, một thế giới khổng lồ các template miễn phí hoặc có phí cho phép bạn bắt đầu với một thiết kế ấn tượng chỉ trong vài phút. Vì vậy tại sao lại phải thuê một nhà thiết kế web nếu bạn có thể có được một thiết kế ổn, chấp nhận được, với một chi phí rất nhỏ bằng cách sử dụng một template? Trên thực tế, nhiều nhà thiết kế web (đặc biệt là những người chuyên thiết kế website giá rẻ) chỉ cần chọn một mẫu có sẵn và chỉnh sửa đôi chút là đã có một sản phẩm mới.
Dù sao đi nữa, nếu bạn đang cần một trang web theo chuẩn và để cung cấp thông tin, thì sẽ có một template ngoài kia có thể làm việc đó cho bạn.
Phân tích:
Luận điểm đã đi đúng vào thực tế hiện tại với số lượng khổng lồ các template có sẵn. Và 70% các website đang đi vào sử dụng kho template này, sử dụng các thiết kế giá rẻ để giảm thiểu chi phí. Hãy sử dụng nó nếu nhu cầu của bạn không quá cao. Website của bạn không có quá nhiều tính năng, khắt khe về hệ thống, lập trình.
Bài toán đối với các nhà thiết kế website: Nếu muốn khác đi với thế giới thiết kế website còn lại, muốn phát triển mạnh mẽ, hãy làm ra những sản phẩm tốt ở những lĩnh vực khác nhau, những phạm trù khác nhau. Bạn có thể sản xuất ra những website chuyên biệt, thiết kế ấn tượng, tính năng tuyệt vời mà các template có sẵn hay các framework mã nguồn mở không có được, và không bao giờ làm được.
Tại VietISO, chúng tôi tự hào cung cấp các sản phẩm website du lịch - khách sạn chất lượng, với những thiết kế riêng biệt, ấn tượng. Đi kèm với nó là hệ quản trị dữ liệu ISOCMS, TourCMS liên tục được nghiên cứu, phát triển với những tính năng chuẩn mực, đáp ứng tối đa nhu cầu vận hành và phát triển doanh nghiệp du lịch của bạn trên môi trường internet.
Bạn có thể liệt kê ra một số đổi mới vượt bậc trong lĩnh vực thiết kế web thời gian gần đây không? Thiết kế Responsive ư? Không, cái đó xưa rồi. Vậy còn Parallax? Không, thực ra nó chỉ là bề nổi bên ngoài, hoa hòe hoa soi chứ không nhiều hữu ích. Lĩnh vực thiết kế web đã có tất cả những mảnh ghép và thành phần giao diện người dùng mà bạn cần cho nhiều mục đích khác nhau. Và đó là lý do tại sao bạn không hề thấy nhiều đổi mới trong sự phát triển của các pattern web gần đây.
Sự phát triển và xu hướng nay mang đến nhiều điều tốt cho người dùng. Vì sao ư? Họ sẽ luôn thấy sự nhất quán trong các website mà họ sử dụng, họ xem qua mỗi ngày. Các form checkout đơn hàng, các giỏ hàng, và các trang đăng nhập sẽ luôn có cách sử dụng giống hệt nhau. Việc cố gắng sáng tạo lại những module này có thể sẽ là vô nghĩa hoặc nhiều khi còn mang lại hiệu ứng xấu.
Phân tích:
Pattern mang lại sự linh động và kho sử dụng đa dạng cho người dùng. Nhưng không vì thế mà bạn lệ thuộc vào nó. Bạn sẽ dần chết đi nếu như bạn không có những sáng tạo nhất định để tạo ra những cái mới, cái hấp dẫn hơn, ưu việt hơn. Bài học nữa từ việc này là hãy đem lại cho mình thật nhiều lựa chọn đối với nhu cầu của khách hàng. Nếu sản phẩm của bạn bao gồm nhiều pattern được sử dụng như là kho thiết kế trong các tương tác người dùng lựa chọn, bạn sẽ thành công.
Xu hướng mới của các dịch vụ thiết kế web ngày nay là theo hướng tự động. The Grid là một ví dụ điển hình và khởi đầu. Đó là một dịch vụ để tạo ra những quyết định thiết kế nhằm xây dựng những trang web cơ bản - về mặt ngữ nghĩa - dựa trên trí tuệ nhân tạo. Nó phân tích nội dung của bạn để phát hiện ra nên bố cục layout, màu sắc, font chữ và hình ảnh minh họa sao cho tốt nhất. Bằng việc sử dụng các thiết kế cơ bản được lựa chọn một cách khôn ngoan (tất nhiên vẫn được thực hiện bởi con người) làm nền tảng. Bởi vậy rất ít khi nó cho kết quả sai, và kết quả thu được có thể tốt hơn những gì mà một designer trình độ trung bình, thậm chí khá có thể làm được.
Khi một cái gì đó có thể thực hiện tự động thành công, điều đó đồng nghĩa với việc các tình huống thông thường và tiêu chuẩn của nó đã được thiết lập một cách khá đầy đủ để không cần nhiều sự tác động của con người. Và tất nhiên, điều này rõ ràng là mới chỉ bắt đầu. Sẽ có một cuộc cạnh tranh khốc liệt về những dịch vụ có thể cung cấp những thiết kế nhanh hơn, tốt hơn, và cần ít sự can thiệp của con người hơn.
Phân tích: Việc thiết kế tự động là hoàn toàn khả thi và nằm trong khả năng của một số công ty. Tuy nhiên, có bao nhiêu công ty kiểu như TheGrid? Và bạn có thể thấy rằng thực tế để đầu tư sản xuất ra một hệ thống sản xuất kiểu như TheGrid sẽ tốn bao nhiêu? Nếu bạn là một trong số những nhà thiết kế web, hãy yên tâm rằng thị trường của họ chỉ là miếng bánh nhỏ, còn đất diễn cho các bạn rất nhiều. Đơn cử như các nhà sản xuất xúc xích, nó là công nghiệp hóa và kiểm định chất lượng, nhưng nó không thể đánh bật được thị trường thịt bán ngoài chợ. Ví dụ vậy. Hãy là cơ sở bán thịt tốt nhất, sạch nhất, giá hợp lý nhất trong khu chơ của bạn. Bạn sẽ chiến thắng.
Vào cuối những năm 1990, để có mặt và ranking cao trên Internet, các doanh nghiệp có tầm nhìn xa sẽ mua các tên miền đuôi .com, mua tậu các gói hosting đắt đỏ, và thuê một tay "web master" để xây dựng và quản trị trang web của họ. Đến năm 2005, việc tạo ra một trang web từ các dịch vụ miễn phí như Blogger hoặc WordPress.com cũng đã đủ dùng cho công việc kinh doanh ảnh cưới của bạn rồi (rất nhanh chóng và miễn phí).
Ngày nay, chức năng này đã bị hoàn toàn thay thế bởi các trang Facebook. Chúng miễn phí, tạo ra được một hiệu ứng lan truyền trên mạng xã hội, cung cấp những công cụ mạnh mẽ mà một thập kỷ trước chỉ các doanh nghiệp lớn mới có được (như đăng ký nhận tin khi có cập nhật hoặc đăng tải đa phương tiện), và rất dễ dàng thiết lập một trang hồ sơ cho riêng bạn. Chúng cũng rất hiệu quả trong việc giúp cho công việc kinh doanh của bạn hiện diện trên Internet và làm cho các trang web cơ bản trở nên vô nghĩa.
Phân tích:
Tận dung Facebook để kinh doanh bán hàng là một trong số nhiều kênh mà một doanh nghiệp thông minh nên tận dụng, cho dù bạn lớn hay nhỏ. Bạn có thể bán một vài mặt hàng nhỏ lẻ, giá trị thấp, cần lượng niềm tin ít. Nhưng đối với các sản phẩm lớn hơn, bạn sẽ cần tới website, không những website thông thường, mà phải là một website chất lượng, đủ để tạo niềm tin cho khách hàng (Tất nhiên cộng với các kênh marketing khác mà bạn đang có) trước khi quyết định sử dụng sản phẩm của bạn.
Đối với các nhà thiết kế web, hãy tạo ra các kết nối thông minh giữa các mạng xã hội với website, mà facebook là ví dụ điển hình. Giữ chân người dùng bằng các thông tin hữu ích, các tính năng ưu việt để đáp ứng nhu cầu thông tin mà họ cần. Làm được điều này, bạn đã phần nào thành công.
Bạn có thường xuyên vào một trang web từ thiết bị di động bằng cách gõ trực tiếp địa chỉ trên thanh address? Bạn chỉ làm vậy khi không có ứng dụng để xài đúng không nào? Ngày nay mọi người dường như không nghĩ nhiều về các trang web: họ nghĩ về các thương hiệu số, mà chủ yếu là đến các ứng dụng hoặc việc đăng ký nhận tin (like, follow, v.v...). Đó là lý do tại sao các trang web, blog và các cổng thông tin lớn đang cung cấp các ứng dụng di động của họ đến bạn.
Lướt web trên thiết bị di động luôn rất chậm và vướng víu. Việc gõ địa chỉ truy cập thật khó chịu. Chuyển qua chuyển lại giữa các tab cũng rất bực bội. Cho dù các thiết bị di động có đủ mạnh và mạng băng thông lớn đi nữa thì cũng không giúp tạo ra trải nghiệm lướt web mượt mà giống như khi chúng ta sử dụng trên máy tính.
Các trang web responsive design (nếu trang nào mà còn không áp dụng cái này thì coi như đã ký vào giấy báo tử) thì cũng chỉ đảm bảo rằng người dùng có thể xem trang của bạn trên thiết bị di động một cách tàm tạm, nếu họ không còn lựa chọn nào khác bởi trong thâm tâm họ bao giờ cũng ưu tiên cho các ứng dụng trước.
Sự thật là càng ngày chúng ta cần ít trang web hơn, chứ không phải là nhiều hơn. Đã có quá nhiều sự cạnh tranh để giành lấy sự chú ý của chúng ta và giả định một cách ích kỷ rằng chúng ta có tất cả thời gian trên trái đất này để ngồi đóng những pop-up quảng cáo, khám phá các hệ thống điều hướng phân cấp, và bị lóa mắt bởi những hiệu ứng khác nhau.
Nhưng điều thực sự quan trọng không phải là cách bạn sắp xếp mọi thứ trên một trang web: mà quan trọng là nội dung, đó mới chính là cái người dùng cần. Đó là lý do tại sao Google đang bắt đầu hiển thị nội dung thiết thực trong một số kết quả tìm kiếm, mà không cần bạn phải truy cập vào một trang khác. Ví dụ: nếu bạn tìm kiếm trên Google một nhà hàng gần đó từ thiết bị di động của bạn, kết quả tìm kiếm trả về sẽ bao gồm một button có thể gọi điện trực tiếp để đặt bàn. Bạn thậm chí không cần phải truy cập vào trang web của nhà hàng đó. Cái "tôi" của người thiết kế trang web nhà hàng và bộ đếm lượng người truy cập của họ có thể bị ảnh hưởng một chút, nhưng rốt cuộc thì trải nghiệm người dùng được cải thiện.
Mọi thứ ngày nay đang chuyển sang hướng trở thành các trợ lý kỹ thuật số như Siri, và đặc biệt là Google Now với những thay đổi vừa được thông báo gần đây cho Android M: chúng nhằm mục đích cung cấp tới bạn chính xác đến từng bit thông tin mà bạn muốn, ngay lúc bạn cần đến nó. Điều này ngụ ý một sự dịch chuyển từ các trang web đến các web services: tự cung cấp những thông tin có thể kết hợp được với những dịch vụ khác để phân phối những giá trị đến cho người dùng. Vì vậy nếu bạn đang tìm kiếm một nhà hàng, bạn sẽ nhận được đánh giá review từ các dịch vụ như Foursquare hoặc Yelp, hướng dẫn chỉ đường từ Google Maps và thông tin về tình trạng giao thông từ Waze.
Thậm chí còn hơn thế nữa: chúng ta đang chuyển dần sang một mô hình push-base trong việc nhận thông tin, nơi mà các thông tin cần thiết sẽ tìm đến bạn thậm chí bạn không yêu cầu nó. Ví dụ, Google Now sẽ nhắc nhở bạn nên khởi hành sớm ra sao để có thể đến cuộc họp đúng giờ. Tất cả những điều này đã và đang xảy ra là nhờ các API - các interface đó cho phép những dịch vụ khác tương tác với dữ liệu của bạn. Trong thế giới này, các trang web không còn cần đến một chút nào nữa.
Điều này không phải để nói rằng các trang web sẽ chết - chúng sẽ vẫn còn tồn tại trong một khoảng thời gian dài, bởi vì chúng sẽ tiếp tục hữu ích cho những mục đích nhất định nào đó. Nhưng không còn điều gì thú vị ở đây dành cho các designer chút nào nữa cả. Các trang web sẽ trở thành một thứ hàng hóa vào loại trung bình thứ yếu, và không còn là trạng thái mặc định của các sản phẩm số trong các doanh nghiệp nữa.
Các trang web là kiểu có nội dung tĩnh cần được bạn tìm thấy và ghé thăm (mô hình pull-based). Nhưng trong mô hình push-based mới nổi này thì nội dung sẽ chủ động tìm đến bạn. Thông qua dữ liệu được thu thập từ ngữ cảnh của bạn, hoạt động của bạn, và thậm chí cả sinh trắc học của bạn nữa, nội dung và các công cụ sẽ xuất hiện tới bạn một cách thông minh ngay khi bạn cần đến chúng.
Đó là những điều to lớn về các dòng smartwatch mới: chúng thu thập dữ liệu từ cơ thể của bạn và cho bạn thấy đến từng bit nhỏ thông tin để bộ não của bạn xử lý. Công nghệ máy tính đã tạo ra những bước tiến lớn để biến mất khỏi tầm mắt của bạn.
Vậy thì điều này sẽ dẫn ta đi về đâu?
Đây là một tin tức tốt: các nhà thiết kế (designer) còn lâu mới trở nên lỗi thời. Trái lại, bạn có thể thấy rằng nhu cầu cho các nhà thiết kế UX vẫn đang tăng lên, và ngày nay dường như ai ai cũng đang thiết kế lại các sản phẩm kỹ thuật số của họ.
Việc chuyển đổi từ thiết kế web (web design) tới thiết kế trải nghiệm (experience design) trực tiếp gây ra bởi sự dịch chuyển từ các trang web sang các sản phẩm kỹ thuật số, các công cụ, và các hệ sinh thái. Các trang web chỉ là một phần của một cái gì đó lớn hơn nhiều: các ứng dụng di động, các API, sự hiện diện của các phương tiện truyền thông xã hội, tối ưu hóa công cụ tìm kiếm, các kênh dịch vụ khách hàng, và các địa điểm vật lý... tất cả đều nhằm cung cấp trải nghiệm cho người dùng khi sử dụng một thương hiệu, sản phẩm hoặc dịch vụ. Việc giả vờ rằng bạn có thể điều hành một công việc kinh doanh hoặc cung cấp giá trị chỉ bằng cách chăm sóc các kênh web là một sự ngây thơ lúc tốt nhất và có hại lúc tồi tệ nhất.
Và tất cả những điểm này cần phải được thiết kế, lên kế hoạch, và quản lý. Đây là một công việc mà sẽ tiếp tục tồn tại, bất kể nó thuộc kênh nào. Chúng ta vẫn sẽ cần những trải nghiệm kết hợp và nội dung có giá trị qua các máy điều hòa thông minh, các thiết bị thực tế ảo, kính áp tròng điện tử, và bất cứ cái gì mà chúng ta phát minh ra trong nhiều thập kỷ tới.
Trong thực tế, khi công nghệ chuyển mình thành lĩnh vực nền tảng phía dưới, cái mà tất cả chúng ta có thể nhìn thấy là giá trị hiện hữu được truyền bởi nó. Các nhà thiết kế nếu muốn tồn tại được trong ngành kinh doanh này cần phải trở thành chuyên gia trong việc quản lý nội dung và giá trị thông qua các kênh khác nhau.
Đây là thời điểm để chúng ta phát triển, bởi vì chúng ta đã là một phần của vấn đề. Bây giờ hơn bao giờ hết, trong một thế giới tràn ngập những tiếng ồn nhận thức, thế giới này cần trở nên đơn giản hơn, thông minh, và có các hệ sinh thái tích hợp thông tin. Các nhà thiết kế nào sớm nắm bắt được những nhu cầu này và có sự chuẩn bị tốt hơn thì sẽ thành công trong tương lai.
Lược dịch từ mashable.com
