Cập nhật 26.08.2025 | Tin tức
Trong bối cảnh kỷ nguyên hội nhập và phát triển mạnh mẽ, Đảng, Chính phủ và Nhà nước đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia, tận dụng những thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Điển hình là Nghị quyết 52-NQ/TW của Bộ Chính trị và Nghị quyết 50/NQ-CP của Chính phủ về các chủ trương, chính sách tham gia chủ động vào Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, trong đó nhấn mạnh tập trung phát triển những ngành, lĩnh vực ưu tiên, bao gồm du lịch số.
Tiếp nối, ngày 22/12/2024, Bộ Chính trị tiếp tục ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Nghị quyết nhấn mạnh quan điểm chỉ đạo: “Phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là đột phá quan trọng hàng đầu, là động lực chính để phát triển nhanh lực lượng sản xuất hiện đại, hoàn thiện quan hệ sản xuất, đổi mới phương thức quản trị quốc gia, phát triển kinh tế - xã hội, ngăn chặn nguy cơ tụt hậu, đưa đất nước phát triển bứt phá, giàu mạnh trong kỷ nguyên mới”.
Việc ứng dụng các hệ thống quản lý thông minh, nền tảng dữ liệu lớn (Big Data), trí tuệ nhân tạo (AI) và Internet vạn vật (IoT) trong Ngành Du lịch đã và đang mang lại những thay đổi cơ bản trong cách thức quản lý, vận hành và cung cấp dịch vụ.
Tuy nhiên, việc triển khai chuyển đổi số trong ngành du lịch hiện vẫn còn mang tính rời rạc, chưa đồng bộ giữa các cấp và khu vực. Nhiều cơ sở lưu trú, doanh nghiệp lữ hành hay điểm đến mới chỉ áp dụng một số công nghệ riêng lẻ mà chưa hình thành hệ sinh thái liên kết, dẫn đến hiệu quả chưa tối ưu và chưa khai thác được đầy đủ tiềm năng của chuyển đổi số.
Để chuyển đổi số thực sự trở thành động lực phát triển và mang lại hiệu quả toàn diện, cần nâng cao nhận thức và quyết tâm triển khai trên toàn bộ hệ thống, từ cơ quan quản lý nhà nước đến các doanh nghiệp, coi chuyển đổi số không chỉ là việc ứng dụng công nghệ mà còn là sự thay đổi toàn diện về quản trị, tổ chức và vận hành.
Bên cạnh đó, việc tăng cường phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý, doanh nghiệp, cộng đồng địa phương và các bên liên quan khác là vô cùng quan trọng. Sự hợp tác này sẽ giúp xây dựng một Ngành Du lịch thông minh, hiện đại, trong đó mỗi thành phần trong hệ sinh thái đều được kết nối và hỗ trợ lẫn nhau.
Thực tiễn cho thấy, số lượng doanh nghiệp lữ hành thực sự triển khai chuyển đổi số một cách toàn diện, đạt đến mức độ tự động hóa và vận hành hiệu quả vẫn còn khá khiêm tốn. Một số doanh nghiệp lớn đã bước đầu áp dụng đồng bộ nhiều giải pháp chuyển đổi số và gặt hái kết quả tích cực. Tuy nhiên, phần lớn doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs) chưa triển khai hoặc mới chỉ dừng lại ở việc áp dụng rời rạc một vài công cụ, chưa hình thành được hệ thống quản trị số hóa thống nhất.
Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ những hạn chế trong nhận thức về chuyển đổi số, tư duy quản trị truyền thống, cùng với khó khăn về nguồn lực tài chính và nhân sự, khiến quá trình triển khai chưa đạt hiệu quả như kỳ vọng.
Nhận thức chưa đúng đắn về chuyển đổi số: Nhiều doanh nghiệp tiếp cận chuyển đổi số chủ yếu dựa trên kinh nghiệm cá nhân, chưa thực sự hiểu rõ bản chất và phương pháp triển khai. Do đó, lộ trình chuyển đổi số thường không được xây dựng một cách bài bản theo khung chuẩn, dẫn đến xác định mục tiêu thiếu rõ ràng và khó đạt được hiệu quả toàn diện trong quá trình thực hiện.
Sử dụng hệ sinh thái giải pháp phân mảnh, rời rạc: Thay vì lựa chọn giải pháp tổng thể, nhiều doanh nghiệp áp dụng đồng thời nhiều công cụ, phần mềm riêng lẻ cho từng khâu quản lý. Sự thiếu kết nối và tích hợp dữ liệu giữa các hệ thống dẫn đến chi phí vận hành cao, khó kiểm soát và làm giảm tính đồng bộ trong toàn bộ quy trình quản trị.
Thiếu tính xuyên suốt trong thời gian chuyển đổi số: Chuyển đổi số là một quá trình lâu dài, đòi hỏi sự kiên trì và nguồn lực bền bỉ. Tuy nhiên, thực tế cho thấy nhiều dự án bị gián đoạn khi gặp khó khăn về kỹ thuật, nhân sự hoặc tài chính, làm chậm tiến độ, giảm hiệu quả, thậm chí dẫn đến thất bại.
Văn hóa doanh nghiệp chưa sẵn sàng: Một bộ phận nhân sự chưa được trang bị đầy đủ kiến thức, kỹ năng và tư duy để tiếp nhận công nghệ cũng như quy trình vận hành mới. Điều này khiến họ dễ nảy sinh tâm lý e ngại, lo lắng bị thay thế hoặc bị áp lực khi phải thay đổi thói quen làm việc. Thậm chí, ở một số trường hợp còn xuất hiện phản ứng tiêu cực, thiếu hợp tác trong triển khai các giải pháp số. Điều này khiến cho quyết tâm số hóa khó chuyển thành hành động thực tiễn, ảnh hưởng trực tiếp đến tốc độ và hiệu quả của lộ trình chuyển đổi số.
Hạn chế về nguồn lực đầu tư chuyển đổi số: Chi phí đầu tư ban đầu cho hạ tầng, phần mềm và đào tạo nhân sự khá lớn, trong khi nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ, khó bố trí ngân sách dài hạn cho chuyển đổi số. Đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, đây là gánh nặng lớn khi nguồn vốn thường hạn chế, dòng tiền không ổn định và mức độ ưu tiên dành cho công nghệ còn thấp. Vì vậy, nhiều đơn vị chỉ có thể đầu tư cục bộ cho một vài khâu nhất định. Các giải pháp thiếu tính liên kết, dữ liệu bị phân tán, quy trình vận hành chưa được tối ưu, khiến doanh nghiệp khó tạo ra bước đột phá thực sự và chưa tận dụng trọn vẹn lợi ích mà chuyển đổi số mang lại.
Những khó khăn này không chỉ là trở ngại cản bước tiến trình số hóa, mà còn là thách thức mang tính hệ thống, ảnh hưởng lâu dài đến năng lực phát triển của doanh nghiệp du lịch. Do đó, việc thẳng thắn nhìn nhận và phân tích đúng thực trạng có ý nghĩa quyết định, giúp doanh nghiệp có thể giải quyết triệt để những điểm nghẽn, lựa chọn giải pháp phù hợp và xây dựng lộ trình chuyển đổi số bài bản.
Quá trình chuyển đổi số trong doanh nghiệp du lịch không thể thực hiện một cách ồ ạt hoặc rời rạc, mà cần được triển khai theo một lộ trình có cấu trúc, dựa trên sự gia tăng dần về năng lực công nghệ, hạ tầng dữ liệu và sự sẵn sàng của nguồn nhân lực. Một chiến lược thành công phải kết hợp cả ba yếu tố: công nghệ – con người – quy trình, đồng thời gắn với định hướng chung về phát triển kinh tế số quốc gia.
Trên cơ sở đó, khung chuyển đổi số dành cho doanh nghiệp lữ hành có thể được chia thành ba cấp độ: (1) Sẵn sàng – Chuyển đổi số cơ bản, (2) Tăng trưởng – Chuyển đổi số nâng cao, và (3) Vượt bậc – Chuyển đổi số toàn diện. Mỗi cấp độ phản ánh mức độ trưởng thành số hóa của doanh nghiệp, giúp xác định rõ doanh nghiệp đang ở đâu và cần làm gì để tiến tới mục tiêu dài hạn.
>> Tải xuống Khung Chuyển đổi số Doanh nghiệp Du lịch Lữ hành
Cấp độ 1: Sẵn sàng – Chuyển đổi số cơ bản
Ở giai đoạn đầu, doanh nghiệp mới chỉ tiếp cận chuyển đổi số ở mức nền tảng. Việc ứng dụng công nghệ chủ yếu nhằm phục vụ quản lý và vận hành cơ bản, giúp nâng cao hiệu quả công việc và tối ưu nguồn lực.Các công cụ cơ bản như hệ thống quản lý sản phẩm dịch vụ, quản lý nhà cung cấp, nền tảng website kinh doanh trực tuyến và phần mềm quản lý lữ hành được từng bước triển khai.
Đây được coi là bước đi ban đầu, đặt nền móng cho việc hình thành hệ thống quản trị số hóa trong hoạt động du lịch. Tuy nhiên, ở cấp độ này, sự chuyển đổi vẫn mang tính bước đầu, chưa hình thành hệ thống số hóa đồng bộ. Doanh nghiệp vẫn phụ thuộc nhiều vào phương thức quản trị truyền thống, thiếu khả năng phân tích dữ liệu và chưa tận dụng được lợi thế công nghệ để mở rộng thị trường.
Ở giai đoạn này, để đảm bảo doanh nghiệp không bị tụt lại trong dòng chảy chuyển đổi số quốc gia. Nhà nước cần đóng vai trò định hướng, ban hành khung chuẩn chuyển đổi số cho ngành du lịch, hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ tiếp cận các công cụ cơ bản, tạo sự đồng đều về năng lực ban đầu.
Cấp độ 2: Tăng trưởng - Chuyển đổi số nâng cao
Khi đã đạt đến mức cơ bản, doanh nghiệp bước sang giai đoạn tối ưu và tăng trưởng. Việc ứng dụng công nghệ không chỉ dừng ở quản lý nội bộ mà mở rộng ra toàn bộ chuỗi giá trị, từ điều hành, bán hàng đến chăm sóc khách hàng. Các công cụ như OTA, Livechat/Chatbot, phần mềm quản lý điều hành và kinh doanh lữ hành, ứng dụng di động, hệ thống quản lý báo giá và quản trị bán hàng được áp dụng để gia tăng doanh thu, mở rộng khách hàng và tiết kiệm chi phí.
Ở giai đoạn này, doanh nghiệp từng bước hình thành năng lực số hóa quy trình, tự động hóa một số khâu và bắt đầu tích hợp dữ liệu từ nhiều kênh. Điều này giúp cải thiện trải nghiệm khách hàng, tăng khả năng cạnh tranh và từng bước nâng cao hiệu quả vận hành.
Đây là giai đoạn then chốt để tạo ra sự chuyển dịch đồng bộ trong toàn ngành du lịch. Nếu được hỗ trợ đầy đủ về đào tạo, tiếp cận nguồn vốn và công nghệ, các doanh nghiệp có thể hình thành lực lượng nòng cốt đủ năng lực dẫn dắt thị trường trong nước và từng bước vươn ra hội nhập quốc tế. Song song với đó, cơ quan quản lý nhà nước cần tập trung ban hành chính sách khuyến khích đổi mới sáng tạo, thúc đẩy chuyển giao công nghệ và phát triển hạ tầng dùng chung, như cổng thông tin hay sàn giao dịch du lịch số, nhằm tạo môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp triển khai chuyển đổi số hiệu quả.
Cấp độ 3: Vượt bậc - Chuyển đổi số toàn diện
Ở giai đoạn cao nhất, doanh nghiệp đã đạt mức tự động hóa toàn diện, không chỉ quản trị nội bộ mà còn xây dựng mô hình kinh doanh mới dựa trên dữ liệu và công nghệ số. Các hệ thống marketing automation, quản trị khách hàng nâng cao (CRM – CX), hệ thống bán tour đa kênh, công cụ đánh giá và xếp hạng dịch vụ, cũng như kết nối API với nhà cung cấp, ODS, GDS… được áp dụng đồng bộ.Doanh nghiệp có khả năng khai thác dữ liệu lớn (big data), trí tuệ nhân tạo (AI) để dự báo xu hướng thị trường, cá nhân hóa dịch vụ và sáng tạo sản phẩm mới.
Đây là mục tiêu dài hạn, phù hợp với định hướng chiến lược phát triển kinh tế số quốc gia. Nhà nước cần đóng vai trò kiến tạo bằng việc hoàn thiện hành lang pháp lý, ban hành chính sách khuyến khích đổi mới, phát triển hạ tầng số quốc gia (dữ liệu mở, bản đồ số, nền tảng thanh toán…), từ đó tạo điều kiện để doanh nghiệp tiến nhanh và bền vững trên hành trình chuyển đổi số.
Sau khi xác định khung chuyển đổi số với các cấp độ từ ứng dụng công nghệ, doanh nghiệp lữ hành cần xây dựng một lộ trình triển khai rõ ràng. Lộ trình chuyển đổi số có thể khác nhau giữa các doanh nghiệp, tùy thuộc vào quy mô, nguồn lực, mục tiêu và khả năng sẵn sàng ứng dụng công nghệ của từng tổ chức. Tuy nhiên, các bước cơ bản trong tiến trình chuyển đổi số của doanh nghiệp du lịch được triển khai theo trình tự sau:
Đánh giá thực trạng & mức độ sẵn sàng: Đánh giá hạ tầng công nghệ hiện tại, quy trình công việc, kỹ năng và văn hóa tổ chức, sự tương thích với công nghệ mới, thị trường và đối thủ
Xác định mục tiêu, xây dựng kế hoạch: Xác định mục tiêu dài hạn, mục tiêu ngắn hạn, Phân bổ nguồn lực và ngân sách, Lập kế hoạch triển khai chi tiết, Xác định KPIs
Số hóa dữ liệu & số hóa quy trình: Tìm kiếm giải pháp/công cụ số hóa, Số hóa từng phần dữ liệu, Số hóa từng phần quy trình, Số hóa toàn diện dữ liệu và quy trình
Đánh giá hiệu quả & cải thiện: Đo lường KPIs đã xác định, Thu thập phản hồi từ nhân viên và khách hàng, Phân tích hiệu quả của giải pháp/công cụ, Cải thiện quy trình và công nghệ, Xác định các cơ hội cải tiến tiếp theo
Trong bối cảnh Hà Nội đang định hướng trở thành trung tâm du lịch thông minh của cả nước, việc tự động hóa hoạt động doanh nghiệp, đặc biệt ở khối lữ hành, được coi là một trong những giải pháp then chốt giúp nâng cao sức cạnh tranh. Tự động hóa không chỉ hỗ trợ doanh nghiệp tối ưu hóa quản trị nội bộ mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối, chia sẻ dữ liệu và tham gia vào hệ sinh thái du lịch thông minh của Thủ đô.
Một trong những giải pháp được khuyến nghị là ứng dụng hệ thống quản trị và tự động hóa toàn diện như phần mềm quản trị doanh nghiệp du lịch toàn diện. nhằm giúp doanh tự động hóa quy trình, giảm thiểu sai sót thủ công và nâng cao hiệu suất lao động.
Giải pháp này cho phép doanh nghiệp số hóa toàn bộ dữ liệu quan trọng bao gồm: sản phẩm, dịch vụ, thông tin nhà cung cấp, đại lý, khách hàng, hợp đồng, booking, báo giá, tài chính, kế toán,... Tất cả được lưu trữ tập trung, dễ dàng truy xuất và bảo mật cao, tạo nền tảng vững chắc để doanh nghiệp ra quyết định dựa trên dữ liệu chính xác và kịp thời.
Ngoài ra, việc ứng dụng các phần mềm quản trị toàn diện không chỉ dừng lại ở việc hỗ trợ tác nghiệp hàng ngày, mà quan trọng hơn là tạo ra nền tảng tự động hóa cho toàn bộ chuỗi hoạt động của doanh nghiệp du lịch. Chỉ khi các nghiệp vụ cốt lõi như xây dựng sản phẩm, tính toán chi phí, báo giá, ký kết hợp đồng, quản trị khách hàng, điều hành tour hay phân công nhân sự được tự động hóa một cách đồng bộ, doanh nghiệp mới có thể giảm thiểu sai sót, nâng cao tốc độ ra quyết định và đảm bảo chất lượng dịch vụ ổn định.
Đây chính là điều kiện tiên quyết để ngành du lịch tiến tới mô hình vận hành thông minh, nơi mọi dữ liệu được kết nối, phân tích và khai thác hiệu quả nhằm tối ưu quản trị, gia tăng trải nghiệm khách hàng.
Đặc biệt, để đáp ứng yêu cầu phát triển lâu dài, phần mềm quản trị doanh nghiệp du lịch cần được thiết kế với cấu trúc mở, linh hoạt và khả năng mở rộng. Điều này cho phép hệ thống dễ dàng nâng cấp, tích hợp thêm các tính năng mới hoặc kết nối với các nền tảng công nghệ khác nhằm xây dựng một hệ sinh thái công nghệ đồng bộ, sẵn sàng thích ứng với những thay đổi nhanh chóng của thị trường.
